Türkiye'nin en iyi sağlık internet sitesine hoş geldiniz.

Ateşli Havale (Febril Konvüzyon) Nedir?

1 ay - 5 yaş arasında görülen, menenjit ve ensafalit gibi santral sinir sistemi enfeksiyonu ya da elektrolit bozukluğu, intoksikasyon gibi tanımlanmış bir neden olmaksızın ve daha önce geçirilmiş ateşli nöbet hikâyesi olmadan ateşle beraber ortaya çıkan hastalık nöbetleridir.

En erken 1. ayda görülür. Vakaların %50 si 2 yaşladır. Sıklık 8-18 ay arası arlar (pik yapar). 6 yaşından sonra görülmesi nadirdir. 5 yaşın altındaki çocukların %2-5 'inde görülebilir. Daha önce ateşsiz nöbet geçirenler (afebril) bu grupta değerlendirilmez.

Erkeklerde kızlardan daha sık olur. Febril konvüzyon geçiren çocuklarda konvulzif eşik denilen beynin ateşe dayanıklılığı olarak değerlendirilen eşik düşüktür. Çinko eksikliği beyindeki sıvı elektrolit dengesizliği melatonin salınımındaki dengesizlikler beyin konvulzif eşiğini düşüren, ateşli nöbeti kolaylaştıran faktörlerdir.

Ateşli havale (febril konvüzyon) hangi durumlarda görülür?

Hastalık ateşli hastalıklar sırasında görülür. Ateş 38 derece, sıklıkla 38,5 derece üzerindedir. Normal vücut sıcaklığı koltukaltı 36-36,5 derece rektal (makat) 37-37,5 derece arasındadır. Koltuk altından ölçülen 37,3, makattan ölçülen 38 derece üzeri vücut ısısı çocukta ateş var anlamına gelmektedir. 38 derecenin altında genellikle febril konvüzyon gözlenmez.

Febril konüzyon geçiren çocuklarda ateşin yükselmesine en sık neden olan hastalıklar, üst solunum yolu enfeksiyonları, kulak iltihabı, tonsillit, döküntülü hastalıklar (en sık 6. hastalık), üriner sistem enfeksiyonları ve gastroenterit olarak sıralanabilir. Bu hastalıkların büyük çoğunluğu viral enfeksiyonlardan oluşmaktadır.

Neden ateşli havale (febril konvüzyon)geçirilir?

Nöbet geçirmeye neden olan pataloji tam olarak bilinmiyor. Genellikle ateşin, beynin elektrofizif eşik değerinin düşürmesi sorumlu tutuluyor. Kolaylaştırıcı faktörler; yaşın küçüklüğü, ailede görülme öyküsü, bazı ilaçlar (anti-histaminikler, nezlede kullanılan ilaçlar gibi) sitokin ve nerötransmitter adı verilen maddeler, sinir sistemi olgunlaşmasında gecikme, çinko ve demir eksikliği, böbrek yetmezliği, yüksek dozda penisilin tedavisi, aşılar (kızamık, difteri, boğmaca, tetanos) olarak sayılabilir.

Febril konvüzyonlar basit ve komplike olarak sınıflandırılmakladır. Basit nöbetler generalize olup, süresi 15 dakikadan kısadır. Aynı günde tekrarlamaz, aile hikâyesi vardır. EEG ve laboratuvar tetkikleri normaldir. Ateş 38 derecenin üzerindedir. Epilepsiye dönüşme riski azdır veya yoktur. Nöbet sonu postiklal dönem geçici felç hali nörolojik defisit yoktur.

Komplike nöbetler; ateş daha küçükken geçirilebilir, aynı günde tekrarlayabilir, nöbet süresi 15 dakikadan uzundur, fokal nöbet daha çoktur, postiktal nörolojik defisit gözlenebilir, 1 yaşın altında tekrarlama eğilimi ve epilepsiye dönme riski yüksektir.

Nöbet nasıl ortaya çıkar? (Klinik bulgular)

Sıklıkla ateşli bir çocukla veya ateş başlarken huzursuzluk, emmeme, sıçrama ve kısa süreli şuur kaybı gibi şikâyetlerle başlayıp tüm vücutta kasılma ve gevşemelerle (genaralize tonik - klonik) veya hastanın pelta gibi olduğu bir durumla devam eden tablolardır. Nadiren belli bölgelerde kasılmalarla seyreden nöbetlerde gözlenebilir. Çoğunlukla 1-2 dakikada sonlanır. Nöbet sırasında solunum durması, nabız yavaşlaması, el ve ayaklarda morarma, ağızdan köpük gelmesi, idrar ve gaita kaçırılması gözlenebilir.

Basit febril konvtizyonların beyne zarar vermesi ihtimali normal toplumdan çok farklı değildir. 30 dakika üzeri nöbetler, 1 yaş altında üçten fazla tekrar ve fokal nöbetler beyinde zarara yol açabilir.

Ailelerin bilmesi gerekenler

Aileler vücut ısısını ölçmeyi, ateş düşürmeyi ve nöbet sırasında neler yapacaklarını bilmelidir. Evde rakam gösteren dijital bir derece olmalıdır. Isı büyük çocuklarda koltuk altından, küçük bebeklerde ise rektal (makat) yoldan ölçülmelidir, ölçülmeden önce koltukaltı kurulanmalıdır, kulaktan ölçülen veya temassız ölçümlerde hatalar çok olabilir. İdeal bir ısı ölçümünün süresi en az 3 dakika olmalıdır.

Ateş nasıl düşürülmeli?

Ateşi 38 derece ve üzeri olan bir çocuğa febril konvüzyon riski varsa ateş düşürücü verilmelidir. Ateş 38.5 derece üzerinde ise hemen soyulmalı ılık kompres veya ılık suyla duş aldırılmalıdır. Duş süresi ateş düşünceye kadar olmalıdır (10-15 dakika). 30 dakika içinde ateş düşürülemezse ateş düşürücü fitiller uygulanabilir. En uygun zamanda ateş sebebini ortaya çıkarmak ve ateşi kontrol altına almak için muayene için başvurulmalıdır. Ateşli çocuk asla örtülmemeli ve ince kıyafet giydirilmelidir. Soğuk ve ya buzlu su, sirke, alkol gibi yöntemler uygulanmalıdır.

Nöbet esnasında neler yapılmalı?

Çocuğunuz nöbet geçiriyorsa telaşlanmadan davranmanız çok önemlidir. Çocuk, kasılmalar sırasında zarar vermeyecek yumuşak bir yere alınmalıdır, nöbet sırasında sekresyonları yutamayacağından solunum yoluna kaçma ve solunum sıkıntısına yol açmamak için yan yatırılmalıdır.

Baş hafif yüksekle tutulmalı, kasılmaları açmaya çalışılmamalı. dişlerde kenetlenme varsa açmak için ağızdan su veya mama vermeye çalışılmamalıdır. Daha önceden nöbet sebebi ile önerilmiş ise diazafem fitil uygulanmalı, en uygun zamanda muayeneye getirilmelidir. Nöbet için uzun süreli tedavi verilmişse İlaçları düzgün, zamanında vermek gerekir. İlaçların dozu takiplerde kilo ve kan düzeylerine göre verildiğinden kontrollere önerilen sıklıkta gidilmelidir. Ani ilaç kesilmesi nöbetleri arttırabilir. Doktorun bilgisi dışında doz değişikliği ve ilaç kesilmesi yapılmamalıdır.

Ateşli havale (Febril konvüzyon) tanısı nasıl konur?

Tanı genellikle öykü ve muayene ile konur. Ateşin özellikleri derecesi, eşlik eden diğer muayene bulguları, aile hikâyesi, nöbet süresi, gelişim özellikleri tanı için önemlidir. Komplike nöbetlerde ve 1 yaş altındaki çocuklarda menenjit akla getirilmelidir, Enfeksiyon ve ateş sebebini değerlendirmek için kan tetkikleri (Kan sayımı, CRP, kan şekeri, üre. kreatinin. fosfor, alkalen fosfotaz, proteinler, kan elektrolitleri ve kan gazlan ) ve idrar tetkikleri yapılır.

Menenjit konusunda en küçük şüphe varsa LP (Lomber fonksiyon yani beyin - omurilik sıvısı incelenmesi) yapılmalıdır. Tanıda EEG'nin yeri ve tanı değeri sınırlıdır. EEG'de febril konvüzyona özel bir bulgu yoktur. Basit nöbetlerde rutin olarak EEG önerilmemektedir, %60 normal bulunmaktadır.

Komplike nöbetlerde EEG bozukluğu daha sık bulunabilir. (Aile hikâyesi olanlarda ve nöromotor gelişim bozukluğu olanlarda) Viral enfeksiyonlar geçici EEG anormalliklerine yol açabilir. Genellikle EEG, nöbetten 7-10 gün sonra çekilmelidir. Basit nöbetlerde beyin tomografisi (BBT) ve manyetik rözonans görüntüleme (MRG) gerekmez. Nörolojik bulgu ve status epileptikus'ta BBT ve MRG yapılabilir.

  • 0
Ögeyi değerlendirin
(0 oy)

Yorum yapın

Site İçi Arama